J.C. Rijnierse, advocaat en comedian

J.C. Rijnierse (1973) is een creatief multitalent die onder de artiestennaam Riza Tisserand als stand-up comedian en cabaretier het publiek tot lachen brengt, en onder de naam Monsieur Tisserand Advocatuur een juridische praktijk voert. Een getroebleerde jeugd was de voedingsbodem voor de grappen die hij op de bühne brengt en tevens de reden dat de school drop-out een belofte aan zichzelf waarmaakte en advocaat werd. "Dat wil niet zeggen dat ik niet liever een normale jeugd had willen hebben. Dan was ik nu misschien wel een accountant."

Tekst: Martin van Duijn / Cock Koelewijn
Foto's: Cock Koelewijn

Riza Tisserand, oftewel J.C. Rijnierse

Monsieur Tisserand, dat is een naam die om enige uitleg vraagt. "Tisserand was de achternaam van mijn grootmoeder. Zij stamt af van Hugenoten die vanuit Frankrijk via België uiteindelijk in Zeeland terechtkwamen. Mijn vader kreeg de naam Rijnierse omdat hij door zijn stiefvader werd erkend. Ik koos ervoor om de naam Tisserand te gebruiken en die als eerbetoon aan mijn oma levend te houden."

Opgroeiend in de Bijlmer had Rijnierse een allesbehalve mooie jeugd. Een vader die al vroeg uit zijn leven verdween, een gewelddadige stiefvader, een moeder met pleinvrees, op z'n vijftiende van school gestuurd en op zijn zestiende het huis uit – het zijn niet de ingrediënten voor een stabiele jeugd. "Ik merkte op een bepaald moment dat rappen mij wel lag, en zo rolde ik die wereld in. Eerst rapte ik in het Engels, maar nadat rappers zoals bijvoorbeeld Extince het Nederlands combineerden met de Amerikaanse rapvibe, ben ik dat ook gaan doen."

Veelzijdig talent

Wie lacht om de grappen van Harm Edens in Dit was het Nieuws, lacht vaak ook om de grappen van Rijnierse. Hij hoort bij het team dat de teksten voor de presentator schrijft. Ook draagt hij bij aan de Oudejaarshows van Guido Weijers en Javier Guzman. Riza heeft zich ontwikkeld tot een veelzijdig creatief talent, die behalve als rapper, stand-up comedian en cabaretier onder meer heeft gewerkt als radio dj, tv-host en tekstschrijver. Maar hij wilde meer. Op z'n vijftiende had hij geroepen dat ooit eens advocaat wilde worden, en aan die belofte heeft hij op latere leeftijd gehoor gegeven. Maar waarom heeft dat zo lang geduurd? "Kijk, als je al jong voor jezelf moet zorgen, heb je financieel niet de mogelijkheid om daar plotseling een paar jaar mee te stoppen. Daarnaast ontbrak het mij ook lang aan het zelfvertrouwen om die stap te zetten. Daar komt natuurlijk bij dat ik van school was gestuurd. Ik heb daarom via een colloquium doctum toegang gekregen tot de universiteit."

Creatieve wereld

De praktijk van Rijnierse, die in 2022 als advocaat is beëdigd, richt zich vooral op cliënten uit de creatieve en culturele sector. "Dat was zeker niet mijn bedoeling toen ik met de studie begon. Ik dacht mij op een normale civielrechtelijke loopbaan te richten. Maar ik kwam in contact met Sander Petit en samen met hem en met Sem Bakker hebben wij het collectief Backstage Legal gevormd, dat zich op de creatieve wereld richt. Sander Petit haalde mij over om intellectueel eigendomsrecht te gaan studeren, omdat hij wist dat hij mij dan aan werk kon helpen. Ik heb toen mijn afstudeerscriptie "Internet, intellectueel eigendom en ICT" daarop afgestemd".

"Ik weet wat de valkuilen zijn waar artiesten vaak invallen. Het is heel gebruikelijk dat ze een handtekening zetten onder een langlopend contract, zonder dat ze in de gaten hebben wat de gevolgen kunnen zijn op langere termijn. Platenmaatschappijen en managers weten het altijd allemaal mooi in te kleden, maar vaak verspelen artiesten zonder dat ze het in de gaten hebben belangrijke intellectuele eigendomsrechten, zoals bijvoorbeeld de persoonlijkheidsrechten, waarmee ze meer controle hadden kunnen houden over hun eigen werk. Maar als een artiest bij mij aanklopt, is het leed vaak al geschied. Beginnende artiesten durven vaak geen 'nee' te zeggen of een contract eerst aan een deskundige voor te leggen. En vaak is het nog niet eens de financiële kant van de zaak die hen steekt, maar gaat het hun om de creatieve rechten. Wij proberen er dan er met de manager of het label uit te komen. Sinds 2015 is er de Wet auteurscontractenrecht, die veel van deze problemen heeft opgelost. Zo staat daarin dat er voor intellectueel eigendom een 'billijke' vergoeding moet worden gegeven. De billijke vergoeding geldt dan ook voor de onverwachte hit, of als de oorspronkelijke vergoeding of royalty in de basis al veel te weinig is. Maar dit recht staat nog in de kinderschoenen en bijkomend probleem is dat veel zaken onderling worden geschikt. Het gevolg is dat er ook nog maar weinig jurisprudentie bestaat over het gebruik van intellectueel eigendom."

Trots

"Ik ben trots op wat ik heb bereikt. Gisteren liep ik in de rechtbank, en ik zag mijn weerspiegeling in een raam, met toga. Ik dacht, zo, dat heb ik dan toch maar mooi gedaan." De twee werelden waarin hij rondloopt, houdt Rijnierse wel strikt gescheiden. "Ik zal in de rechtbank nooit iets gebruiken dat uit mijn repertoire komt, en zo zal ik nooit iets van een cliënt in een show verwerken." Maar hoe trots hij ook is dat hij nu als advocaat andere artiesten kan helpen, het podium zal Rijnierse nooit vaarwel zeggen. Maart 2026 staat hij met een nieuw programma in het theater. Is het niet moeilijk om een artistieke carrière te combineren met de advocatuur? "Ik werk acht uur per dag in mijn praktijk, ik slaap acht uur, en dan hou ik dus acht uur over om mijn creatieve kant ruimte te geven. Ik zou niet anders kunnen. Comedy is in zekere zin verwerkt leed, en daar heb ik genoeg ervaring mee. Maar de lach is het mooiste dat er is. Het is voor mij een uitlaatklep. Als ik alleen maar als advocaat zou werken, zou ik gillend gek worden."