Rechtvaardigheid bedreigd
Het lijkt inmiddels zo goed als vast te staan dat een advocaat is vermoord omdat hij zijn beroep uitoefende. Het afschuwelijke nieuws van de moord op Derk Wiersum is naast een persoonlijk drama ook een ernstige bedreiging voor onze rechtsstaat, zo schreven de Nederlandse orde van advocaten, het Openbaar Ministerie en de Rechtspraak in een zeldzame gezamenlijke verklaring.
Die verklaring laat treffend zien dat de vrijheid van alle drie om onafhankelijk te kunnen functioneren bedreigd wordt. Die onafhankelijkheid is essentieel voor een gezond systeem van checks and balances: vanzelfsprekend onafhankelijkheid van druk vanuit bestuur en politiek, maar ook onafhankelijkheid van de dreiging van geweld. Ook dit maakt dat de moord op Derk Wiersum zo’n diepe wond is voor de Nederlandse rechtsstaat, die niet zomaar weer zal genezen, nog los van de afschuwelijke gevolgen voor zijn familie en vrienden.
Advocaten, rechters, officieren van justitie en vele anderen die rechtstreeks zijn betrokken bij het functioneren van de rechtsstaat, zorgen met de uitoefening van hun vak dat een grote groep mensen op een klein stuk grond kan samenleven, ook al is verdraagzaamheid soms ver te zoeken. Het miskennen of onmogelijk maken van de belangrijke rol die advocaten binnen de rechtsstaat vervullen heeft gevolgen die niet eenvoudig zijn te overzien. Maar in een samenleving waarin men vertrouwt op wetten en regels om met elkaar te kunnen samenleven, gaat een bedreiging van de rechtsstaat haast per definitie gepaard met een bedreiging van de rechtvaardigheid.
De moord op Derk Wiersum is een diepe wond
voor de Nederlandse rechtsstaat
Het streven naar een (goed werkende) rechtsstaat zoals vele deelnemers in Nederland dat dagelijks doen is dan ook iets om trots op te zijn. Het beschouwen van de rechtspraak als logge overheidsdienst en niet als derde staatsmacht, het bezuinigen op toevoegingsadvocaten zodat zij hun werk niet meer kunnen doen: zoals het cliché luidt is een rechtsstaat geen vanzelfsprekendheid.
Wat de sociale advocatuur betreft, zijn de jarenlange aanbevelingen van de Commissie Wolfsen, de Commissie Duurzaam Stelsel en de Commissie Van der Meer bij het departement van minister Dekker voor Rechtsbescherming genoegzaam bekend, zo schreef algemeen deken Johan Rijlaarsdam in een brief van 4 september 2019 aan de minister. ‘En al die aanbevelingen ten spijt is er voor de sociale advocatuur nog steeds geen perspectief op redelijke vergoedingen.’ Voor 2020 en de drie jaren daarna moet er 25 tot 30 miljoen euro worden vrijgemaakt voor een redelijke vergoeding voor sociaal advocaten, zo schreef de algemeen deken in de brief. Maar in de begroting van het ministerie van Justitie en Veiligheid voor 2020 was geen extra geld uitgetrokken voor de sociale advocatuur.
Inmiddels heeft Minister Dekker op 15 november de brief van september gehonoreerd en bekend gemaakt dat er een overbruggingsregeling voor de sociale advocatuur komt, waarvoor het kabinet circa 60 miljoen euro uittrekt. Advocaten die toevoegingen doen krijgen vanaf 1 januari 2020 een hogere vergoeding.
Andere hoopgevende berichten betreffen het interview van Lawyers for Lawyers in deze editie, waarin te lezen valt over de moed van advocaat Michel Togué, een van de weinige advocaten in Kameroen die de rechten van LGBTQ+ mensen verdedigt. Laten we hopen op meer van zulke hoopgevende berichten in 2020.
Victor van Campen
Hoofdredacteur
Highlights van december 2019 en eerdere nummers:
Interviews
Interview – ‘Gelukkig hoef ik niet te oordelen’
Rechtbanktekenaar Petra Urban over de kunst van het kijken Als rechtbanktekenaar doet Petra Urban haar werk zo virtuoos dat er klachten binnenkwamen over schending van de privacy van verdachten. Hoe ziet zij het samenspel tussen [...]
Interview – President van de rechtbank Amsterdam Christa Wiertz geeft voorrang aan vernieuwing
‘Er is hier veel mogelijk en mensen zijn bereid te experimenteren’ Als nieuwe president van de Amsterdamse rechtbank is Christa Wiertz vastbesloten ruimte te geven aan vernieuwing. ‘Omdat de maatschappij sneller verandert dan vroeger, zullen [...]
Van de Deken
Van de Deken: Us too?
Het zijn sowieso geen vrolijke tijden in de advocatuur. Als u dit leest, hebben we al drie maanden leren leven met een nieuwe werkelijkheid. Een werkelijkheid waarin – zo staat wel zo goed als vast [...]
Van de Deken – Werk aan de winkel
Het is al te laat voor goede voornemens, maar dat neemt niet weg dat ons in 2019 het nodige te wachten staat en actie of reactie niet mag uitblijven. Het zijn, anders gezegd, geen rustige [...]
Founders 2.0
Founders – Aalmoes Advocaten
Als founder van Aalmoes Advocaten is Manon Aalmoes een begrip in de Bijlmermeer. Het kantoor is gespecialiseerd in strafrecht en personen- en familierecht. De soms grote strafzaken die zij behandelde, brachten mr. Aalmoes naar Aruba, [...]
Founders – ‘Nee kunnen zeggen is een bewijs van klasse’
Brauw Blackstone Westbroek Sinds de oprichting op 16 juni 1871 heeft Brauw Blackstone Westbroek, onder advocaten vooral bekend als ‘De Brauw’, zich ontwikkeld tot een van de bekendste advocatenkantoren van Nederland. Vooruitlopend op het naderende [...]
De Stelling
De Stelling – Hoe onaantastbaar is het fiscaal verschoningsrecht?
‘Aanpassing van het verschoningsrecht is niet nodig’, zo luidt de stelling in deze aflevering van het ABB. Achtergrond is het protest tegen het voornemen van staatssecretaris van Financiën Wiebes om het fiscaal verschoningsrecht aan te [...]
De Stelling – Gewelddadige agent niet langer strafbaar?
Met een wijziging in artikel 42 van het Wetboek van Strafrecht stelt minister Van der Steur voor de strafbaarheid van gewelddadige agenten, mits rechtmatig, wettelijk uit te sluiten. Is dat een goed idee? In de [...]