“The wind blew out the candle, but we will light it again.”

Dimitri Talantov

Russische advocaat Talantov wint Prix Ludovic-Trarieux
Amsterdamse Balie in jury van mensenrechtenprijs

In Parijs werd deze maand de Prix Ludovic-Trarieux uitgereikt: een prestigieuze mensenrechtenprijs van verschillende Europese balies en mensenrechtenorganisaties (zie kader). Namens de Amsterdamse balie waren daarbij Adrie van de Streek en voormalig kantoordirecteur Agaath Reijnders Sluis aanwezig.

Tekst: Anneke den Hartog

Dit jaar ging de prijs naar Dimitri Talantov (1960), een Russische advocaat die al sinds de jaren ’80 actief is als advocaat (veelal in politiek gevoelige zaken), rechter en deken. In 2021 nam Talantov de verdediging op zich van Ivan Safronov, een prominente onderzoeksjournalist. Tijdens dit proces ontving Talantov al waarschuwingen van de veiligheidsdiensten dat hij zou worden gestraft voor zijn werk voor de journalist. Op 28 juni 2022 werd Talantov gearresteerd na een kritische Facebookpost over het Russische regime. In 2024 startte zijn proces waarin de openbare aanklager twaalf jaar gevangenisstraf eiste wegens het verspreiden van onjuiste informatie. De rechter veroordeelde hem tot zeven jaar en een verbod om gedurende vier jaar zijn beroep uit te oefenen. De Russische Orde van Advocaten heeft tot op heden nog geen zichtbare actie ondernomen om Talantov vrij te krijgen: de organisatie wil neutraal blijven.
De journalist die door Talantov verdedigd werd is inmiddels veroordeeld tot een gevangenisstraf van 22 jaar wegens hoogverraad.

Olga Talantova

“Olga, forgive me. I love you”
De prijs werd in ontvangst genomen door Olga Talantova, de echtgenote van de Russische advocaat. Zij refereerde aan de emotionele slotverklaring die Talantov in 2024 hield – hij zat toen al 30 maanden  in eenzame opsluiting – bij zijn eigen proces. Naast een vurig pleidooi voor de vrijheid van meningsuiting (“The wind blew out the candle, but we will light it again”), wendde Talantov zich tot zijn vrouw: “Olga, forgive me, I love you. If that’s too emotional, I’ll say this: Olga if you are put in prison for 12 years for anything, I shall be waiting for you. Don’t loose heart.”

Adrie van de Streek: “Toen ik zijn echtgenote Olga zag en haar hoorde speechen liepen de rillingen over mijn rug. Wat heeft Talantov een hoge tol moeten betalen voor zijn werk als advocaat! Ongelooflijk dat een advocaat zo dapper is om in Rusland een politieke omstreden cliënt bij te staan, en op te komen voor de vrijheid van meningsuiting. Deze prijs geeft morele steun en erkenning aan zowel de advocaat Talantov, alsmede aan de resterende advocaten die bereid zijn dit soort politiek gevoelige zaken op te pakken.”

Balie van Istanbul
Een speciale vermelding van de jury ging dit jaar naar de Orde van Advocaten van Istanbul. Na de Turkse aanslag op twee Koerdische journalisten heeft de orde opgeroepen tot een onafhankelijk onderzoek. Als gevolg hiervan werden de deken en de raad van de orde vervolgd en raadslid Ferit Espözdemir gearresteerd. De deken van de Istanbul heeft vervolgens zijn zorgen geuit en gezegd dat hiermee de onafhankelijkheid van de rechtsstaat in gevaar wordt gebracht, evenals de onschuldpresumptie en de vrijheid van meningsuiting. Advocaten uit Istanbul ondersteunden zijn woorden met een protest in het gerechtsgebouw van Istanbul. Helaas kon de deken niet zelf aanwezig zijn om de prijs voor zijn orde als “Orde van het jaar” in ontvangst te nemen.

Olga Talantova te midden van de jury, met Agaath Reijnders-Sluis en Adrie van de Streek van de Amsterdamse Orde (resp. derde en vijfde van rechts).